Yayınlanma Tarihi: 2024-11-11 17:17:49

Serbest Bölgede ve Serbest Bölgelere Verilen Hizmetlerin KDV Durumu

Serbest bölgelerde ve bu bölgeler dışında verilen hizmetlerin Katma Değer Vergisi (KDV) açısından durumu, Türkiye’deki vergi kanunları ve tebliğler çerçevesinde önemli bir konu olup, özellikle hizmetlerin verildiği yer, hizmetin türü ve hizmetten yararlanan tarafın konumu KDV durumunu doğrudan etkilemektedir.

Serbest Bölgelerde KDV Uygulamasının Genel Çerçevesi

Serbest bölgeler, Türkiye’nin ekonomik sınırları dışında kabul edilen, ihracatın teşvik edilmesi ve yabancı sermayenin ülkeye çekilmesi amacıyla kurulan özel ekonomik alanlardır. Bu bölgelerdeki faaliyetler, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1. maddesine göre, genel anlamda KDV uygulamasının dışında kalır.

• KDV Kanunu’nun 17/4-ı Maddesi gereği “Serbest bölgelerde verilen hizmetler ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işleri”   KDV’den istisna tutulur. Bu istisna, bölge içerisinde faaliyet gösteren işletmelerin maliyetlerini düşürmek ve ticaret faaliyetlerini desteklemek amacıyla getirilmiştir.

Serbest Bölgede Verilen Hizmetlerin KDV Durumu

Serbest bölge içinde verilen hizmetler KDV’den müstesnadır. KDV Uygulama genel tebliğindeki açıklama aşağıdaki gibidir.

Serbest Bölgelerde Verilen Hizmetler ile Bu Bölgelere İlişkin Yük Taşıma İşleri 3065 sayılı Kanunun (17/4-ı) maddesine göre, serbest bölgelerde verilen hizmetler ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işleri KDV’den müstesnadır.

Söz konusu istisnanın kapsamına, yalnızca serbest bölgede ifa edilen hizmetler ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işleri girmektedir. İhraç amaçlı yük taşıma işleri dışında, yurtiçinden serbest bölgeye verilen hizmetler ile serbest bölgeden yurtiçine yönelik olarak verilen hizmetler KDV’ye tabidir.

Buna göre, serbest bölgeden bir limana veya bir gümrük çıkış kapısına ihraç malının taşınması işi KDV’den istisnadır. Serbest bölgede üretilecek mamulün üretiminde kullanılacak malların yurtiçinden serbest bölgeye, serbest bölgeden bir başka serbest bölgeye taşınması da istisna kapsamında değerlendirilecektir. Diğer taraftan serbest bölgeden yurtiçine yapılacak taşıma işleri ihraç amaçlı yük taşıma işi kapsamında değerlendirilmeyeceğinden KDV’ye tabi olacaktır.

 1/1/2019 tarihinden itibaren bu istisna kapsamında yapılan işlemlere ilişkin yüklenilen KDV indirilebilir, ancak indirim yoluyla giderilemeyen KDV iade edilmez.

Serbest Bölgelere Bölge Dışından Verilen Fason Hizmetler dışındaki Hizmetlerin KDV Durumu

Serbest bölgelere yurt içinden verilen hizmetler ile Serbest bölgelerden yurt içine verilen hizmetler, ihraç amaçlı yük taşıma işleri haricinde  KDV ye tabidir. Maliye bakanlığınca verilen özelgelerede  yurt içinden serbest bölgelere verilen tamir, bakım, onarım, müşavirlik, danışmanlık, temizlik vb hizmetlerin KDV ye tabi olduğu belirtilmiştir.

Serbest Bölgelerdeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetler

KDV Uygulama genel tebliğinde yapılan açıklamalara göre İstisnanın kapsamı 3065 sayılı Kanunun (11/1-a) maddesine göre, serbest bölgedeki müşteriler için yapılan fason hizmetler KDV’den istisnadır.

Aynı Kanunun (12/3) üncü maddesi uyarınca, fason hizmetlerin serbest bölgelerdeki müşterilere yapılmış sayılabilmesi için;

- Fason hizmetin serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olması,

- Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılması,

 şartları birlikte gerçekleşmelidir.

Ayrıca, söz konusu şartlara ilaveten, ana madde ve malzemelerin serbest bölgeden gönderilmesi ve fason hizmete konu malın yeniden serbest bölgeye gönderilmiş olması gerekir.

Bu istisna uygulamasında fason hizmet, bir malın mülkiyet ve tasarruf hakkının devralınmaksızın ücreti karşılığı belirli işlemlere tabi tutularak/işlemlerden geçirilerek tasarruf veya mülkiyet hakkı sahibine iade edilmesini ifade eder.

Buna göre, serbest bölgeden gönderilen ana madde ve malzemelerin, yurtiçinde bulunan işletmelerde çeşitli işlemlere tabi tutulduktan sonra yeniden serbest bölgeye gönderilmesi suretiyle verilen fason hizmetler istisna kapsamında değerlendirilir. Fason hizmetler dışında, Türkiye’den bu bölgelerde faaliyet gösterenlere yapılan hizmetler 3065 sayılı Kanunun 1 inci maddesi çerçevesinde KDV’ye tabidir.